Sport en beweging - 7 tips om met bijwerkingen van borstkanker om te gaan
De tumor is verwijderd en u hebt uw behandeling voor borstkanker achter de rug. Een borstoperatie en chemotherapie kunnen echter vaak onprettige bijwerkingen hebben. We bekijken hier welke sporten kunnen helpen bij welke symptomen.
SECUNDAIR LYMFOEDEEM
Wat is het?
Een pijnlijke zwelling van bindweefsel. Het ontstaat wanneer lymfevocht zich ophoopt in weefsels en in de ruimtes tussen de weefsels. Lymfoedeem in de arm komt vaak voor wanneer er lymfeklieren verwijderd zijn bij een mastectomie. Het risico op lymfoedeem is wel drastisch gedaald dankzij voorzichtigere operatieprocedures.
Wat kan helpen?
- Watersporten zoals zwemmen en aqua-aerobics: de waterdruk en spiercontracties oefenen lichte druk uit op de weefsels en bevorderen de beweging van lymfevocht.
- Matige gewichtstraining op toestellen, paardrijden of Nordic walking: de voorwaartse en achterwaartse beweging van uw armen zorgen voor samentrekking van de spieren en bevorderen de omloop van lymfevocht.
NEUROPATHIE
Wat is het?
Een stoornis van het perifere zenuwstelsel die vaak optreedt bij borstkankerpatiënten na chemotherapie, gewoonlijk in uw handen en voeten. Symptomen: tintelend gevoel en gevoelloosheid.
Wat kan helpen?
Vibraties die de afgebroken myelinelaag van de zenuwen stimuleren en de heropbouw ervan bevorderen.
- Voor de voeten: vibratietechnologie (zoals Power Plate), sensorische motoriektraining (zoals evenwichtsoefeningen op zand en op onvaste grond), bepaalde yoga- en pilatesoefeningen (bijvoorbeeld als uw voeten beginnen te trillen wanneer u op één been staat).
- Voor de handen: vibratieplaten, oefeningen voor de fijne motoriek zoals drummen, gitaar of piano spelen, of eenvoudige handelingen zoals grijpen (bijvoorbeeld kleine voorwerpen uitsorteren).
ARTRALGIE
Wat is het?
Gewrichtspijn. Dit is vaak een bijwerking van hormoontherapie bij borstkankerpatiënten.
Wat kan helpen?
Intensieve gewichtstraining die spieren opbouwt, en/of intensieve beweging - zoals joggen - helpt vaak. We weten nog steeds niet waarom.
BEPERKTE MOBILITEIT
Wat is het?
Na een mastectomie is het mogelijk dat u een lange tijd moeilijk te been bent. Gevoelens van spanning en pijn leiden vaak tot een slechte houding. Dat vermindert de spierkracht en heeft spieronevenwicht tot gevolg (contracties).
Wat kan helpen?
Een combinatie van matige gewichtstraining en rekoefeningen, vaak op toestellen of met een weerstandsband: Door uw spieren te versterken en de getroffen zones te rekken, verhoogt uw mobiliteit en verbetert uw houding.
VERMOEIDHEID
Wat is het?
Grondige uitputting en chronische vermoeidheid, vaak veroorzaakt door chemotherapie.
Wat kan helpen?
Zo goed als elk type lichaamsbeweging – van tuinieren tot joggen en spiertraining. Belangrijk: Bij het behandelen van vermoeidheid gaat het niet om het soort beweging, maar wel om de intensiteit. De hoofdregel is: Hoe uitgeputter u bent, hoe minder intensief uw training moet zijn.
Welke lichaamsactiviteit het beste voor u is, hangt ook af van de fase van behandeling waarin u op dat moment zit en welke impact dat op uw lichaam heeft. Daarom moet u altijd eerst uw arts consulteren voordat u met sport begint.
Dit artikel werd geschreven in samenwerking met sportwetenschapper Freerk Baumann van het Kankercentrum in Keulen (CIO Köln Bonn), Duitsland.
